Piąta Aleja – co zobaczyć w sercu Manhattanu?

Tagi , , , , , ,

Piąta Aleja (ang. Fifth Avenue) jest główną ulicą centrum Manhattanu. Stanowi symbol zamożnej części Nowego Jorku. Jest niewątpliwie jedną z najpopularniejszych, najbardziej rozpoznawalnych, a zarazem najdroższych ulic handlowych świata. Stanowi uosobienie amerykańskiego prestiżu i „ducha” Nowego Jorku. Piąta Aleja ma na pewno wszystko to, co w Nowym Jorku najlepsze – odwagę architektoniczną Empire State Building, nieco staroświecką elegancję Hotelu Plaza, ambicje biznesowe Rockefeller Center i awangardę domu mody Gucci. Dla nowojorczyków Piąta Aleja jest tym, czym Pola Elizejskie dla mieszkańców Paryża. To miejsce po prostu trzeba zobaczyć.  

Planujesz zarezerwować nocleg przez Booking.com? Zarezerwuj przez ten link.
Ciebie to nic nie kosztuje, a ja pozyskam środki na następne artykuły. Z góry Ci dziękuję!
 

Spacer wzdłuż Piątej Alei

Aleja przebiega przez środkowy Manhattan, dzieląc  wyspę na część wschodnią i zachodnią. Piąta Aleja rozpoczyna się przy Placu Waszyngtona, tuż przy skośnych uliczkach dzielnicy Greenwich Village, niegdyś enklawy nowojorskich artystów i intelektualistów. Prowadzi stamtąd w kierunku północno-wschodnim, aż do Madison Square Park, mijając po drodze, u zbiegu z 23. ulicą i Broadwayem, Flatiron Building. Budynek ten jest jednym z pięciu najbardziej rozpoznawalnych symboli miasta. Na odcinku między ulicami 23. a 26. niegdyś rozciągały się ogrody Madison Square Garden. 

Planujesz zarezerwować nocleg przez Booking.com? Zarezerwuj przez ten link.
Ciebie to nic nie kosztuje, a ja pozyskam środki na następne artykuły. Z góry Ci dziękuję!

Idąc dalej, po lewej stronie zobaczymy Empire State Building i Rockefeller Center. W swoim dalszym biegu ulica wyznacza wschodnią granicę Central Parku, po czym przechodzi w „muzealną milę”, odcinek o długości 1 mili, na którym znaleźć można kilka z najważniejszych nowojorskich muzeów. W tym miejscu graniczy z Upper East Side, zabudowaną rezydencjami dyplomatów, ambasadami i konsulatami, by po chwili wkroczyć do Harlemu. Zanim dotrzemy do rzeki Harlem, przetniemy jeszcze Marcus Garvey Park.

NEW YORK, USA - 30 OCT 2017. 5th Avenue street in mid-town
5th Avenue street, licencja: shutterstock/By Inspired By Maps

Piąta Aleja ma aż 132 przecznice. Wycieczka pozwala zaobserwować całe bogactwo i ogromną kulturową różnorodność Nowego Jorku. Na południe od 135. ulicy aż do Placu Waszyngtona, na Piątej Alei panuje od roku 1966 ruch jednokierunkowy. Ruch dwukierunkowy dozwolony jest wyłącznie na 135. ulicy. Nie ma tu ruchu tramwajowego. Głównymi środkami transportu są metro, autobusy miejskie i taksówki. Możliwy jest również ruch rowerowy, który częściowo odbywa się po ścieżkach rowerowych, a częściowo po ogólnodostępnych pasach jezdni. Nie należy jednak do najbezpieczniejszych form przemieszczania się.

Ruch samochodowy na Piątej Alei jest zatrzymywany kilka razy do roku z powodu odbywających się tam cyklicznie parad ulicznych. Należą do nich chociażby polska Parada Pułaskiego czy irlandzka z okazji Dnia św. Patryka. Dodatkowo, ruch bywa wstrzymywany również w gorące letnie niedziele.

Jak Piąta Aleja zyskała sławę jednej z najbogatszych ulic świata?

Początkowo, wielką popularnością wśród zamożnych nowojorczyków cieszył się dolny odcinek ulicy, biegnący w górę od Placu Waszyngtona. Na początku XX wieku trend ten uległ odwróceniu i śmietanka towarzyska Nowego Jorku na lokalizację dla swoich rezydencji zaczęła wybiec raczej górną część biegu alei, między ulicami 59. a 96. Właśnie stąd roztacza się piękny widok na Central Park.

Ważnym momentem w historii Piątej Alei był niewątpliwie rok 1916. Wtedy bowiem wyburzono posiadłość leżącą na rogu ulicy 72., by na jej miejscu wybudować apartamentowiec 907 Fifth Avenue. Był to pierwszy tego typu budynek na świecie. Mieszkańcom okolicy nie spodobał się pomysł wznoszenia wieżowców. W odpowiedzi na ich zażalenia władze miasta wydały decyzję o zakazie budowania obiektów wyższych niż 75 stóp. Taka wysokość odpowiada mniej więcej budynkom pięciokondygnacyjnym. Jednak zakaz ten nie utrzymał się zbyt długo. To dlatego, że architekt Carpenter, który wniósł apelacje do sądu, wygrał proces z władzami miasta. Utorowało to drogę inwestorom do wznoszenia nowych, coraz wyższych i architektonicznie coraz bardziej śmiałych budowli. 

Na początku XX wieku zaczęto na Piątej Alei budować obiekty o przeznaczeniu typowo handlowym. To zmieniło jej charakter z terenu mieszkalnego, o wysokim standardzie, w ekskluzywną dzielnicę handlową. Obecnie, na Piątej Alei można zrobić zakupy w butikach takich marek jak  Louis Vuitton, Tiffany, Ermenegildo Zegna, Gucci, Prada, Fendi, Versace, Cartier czy Emilio Pucci. Mieszczą się tu również wielkie domy towarowe, butiki popularnych marek odzieżowych jak Zara czy H&M oraz biura wielu linii lotniczych.

Fifth Avenue Clock, New York. USA
Fifth Avenue Clock, Nowy Jork. USA, licencja: shutterstock/By Mikayel Bartikyan

Piąta Aleja obecnie – co warto zobaczyć?

Dla odwiedzających Nowy Jork turystów najciekawszy odcinek Piątej Alei prowadzi między ulicami 49. a 59., począwszy od Centrum Rockefellera, a kończąc na hotelu Plaza.

Empire State Building jest największą, albo przynajmniej najwyższą, atrakcją Alei. Ten ukończony w roku 1933 super wieżowiec o charakterystycznej smukłej bryle, góruje nad Aleją – i nad całym miastem – z rogu 33. ulicy. Niegdyś był najwyższą budowlą świata. Jednak obecnie ustępuje przynajmniej kilku innym drapaczom chmur. Stanowi wielką atrakcję turystyczną jako niesamowity punkt widokowy. Na 86 piętrze znajduje się duży taras. Mniejsza galeria jest udostępniana przy dobrej pogodzie na piętrze 103. Na szczęście nie trzeba wchodzić po schodach. Dla turystów dostępne są szybkie windy. W pogodny dzień widoczność sięga 130 km. Po zmierzchu, Manhattan widziany z góry przypomina morze kolorowego, migotliwego światła.

Kolejnym punktem obowiązkowym na liście atrakcji jest Centrum Rockefellera. Obiekt jest wybitnym osiągnieciem architektury art déco, a także jednym z największych i najbardziej znanych światowych centrów biznesu i rozrywki. Kompleks ten codziennie odwiedzany jest przez 240tys. osób. 388 wind pokonuje co roku ponad 3 mln km. Są tu też korytarze podziemne, cztery linie metra, setki sklepów i restauracji, konsulaty, biura linii lotniczych… Centrum Rockefellera to tak naprawdę ogromne „miasto w mieście”.

Christmas tree lighting at the Rockefeller’s center in New York - December 2017
Oświetlenie choinkowe w centrum Rockefellera w Nowym Jorku, licencja: shutterstock/By Pe Dra

Oprócz drapaczy chmur w kształcie strzelistych wież czy, płaskich żelazek (Flatiron Building), kompleksu biznesowo-rozrywkowego oraz niezliczonych butików światowej sławy projektantów mody, na Piątej Alei znajdą coś dla siebie również miłośnicy sztuki oraz muzeów. To właśnie tu znajdują się Muzeum Guggenheima, Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MoMA) czy Metropolitan Museum of Art.

Piąta Aleja stanowi przekrój wielkości Nowego Jorku, ze wszystkim, co w tym mieście najlepsze. Będąc w Nowym Jorku, trzeba zobaczyć Piątą Aleję.

Wybierz najtańsze hotele w Nowym Jorku

Poprzedni

Wall Street – zwiedzanie Federal Hall i Nowojorskiej Giełdy

Central Park, czyli zielone płuca Nowego Jorku

Następny

Dodaj komentarz